از سراسر ایران می‌توانید عضو مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک شوید

در گفتگو با دکتر منصوره حقیقی مطرح شد:

به احتمال زیاد تا کنون عنوان «سلول‌های بنیادی» به گوشتان خورده است؛ عنوانی که در سال‌های اخیر به وفور در مطبوعات و رسانه‌ها مطرح می‌شود. پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز یکی از درمان‌های مهم و رایج بیماری‌هایی چون سرطان است؛ درمانی که می‌تواند عمری دوباره به یک بیمار ببخشد. در این روش سلول‌های بنیادی اهدا شده توسط فرد سالم، به فرد بیمار پیوند زده می‌شود. مهم‌ترین و حیاتی‌ترین عامل تحقق این درمان، یافتن سلول‌هایی است که با سلول‌های بیمار تطابق داشته باشند. پیدا کردن نمونه سازگار با بیمار کار آسانی نیست چرا که شانس سازگاری سلول‌های بنیادی والدین یا خواهر و برادر با بیمار تنها ۲۵ درصد است و باید در جمعی خارج از این دایره به دنبال سلول سازگار گشت.

«مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک» یکی از مراکزی است که در آن اطلاعات ژنتیکی استخراج شده از نمونه‌ها  نگهداری می‌شوند تا در صورت تطبیق این اطلاعات با اطلاعات ژنتیک یک بیمار نیازمند به پیوند، درمان صورت پذیرد.

دکتر منصوره حقیقی، سرپرست این مرکز با بیان آنکه محک، اولین مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز غیردولتی کشور است، می‌گوید: «مرکز پذیره‌نویسی یا همان بانک سلول‌های بنیادی محک در مرداد ماه سال ۹۶ در راستای توجه به مسئولیت اجتماعی یک بخش خصوصی آغاز به کار کرده است و در طول این چهار سال با دریافت و ثبت بیش از  ۹ هزار نمونه، به سومین مرکز بین‌المللی پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز در سراسر کشور تبدیل شده است. این مرکز، یکی از مراکزی است که شبکه ملی پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز را تشکیل می‌دهند. تا پیش از راه‌اندازی مراکز داخلی، والدین یا خویشاوندان کودکان بیمار در جستجوی سلول برای پیوند به کودک بیمارشان مجبور به دریافت نمونه از مراکز خارج از ایران بودند. این فرایند علاوه بر زمانبر بودن، هزینه بسیار سنگینی به خانواده بیمار تحمیل می‌کند، در صورتیکه با استفاده از مراکز پذیره‌نویسی داخلی هیچ کدام از مشکلات فوق پیش نمی‌آید. تا همین امروز ۵۴۵ مورد از داوطلبان مرکز پذیره‌نویسی محک با بیماران نیازمند در ایران – و حتی در سایر کشورها – تطابق داشته‌اند.»

توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هنگام دریافت نمونه از داوطلبان

برای بسیاری از داوطلبان به انجام این اقدام، چگونگی پیوستن به اهداکنندگان و فرایند اهدای سلول‌های بنیادی ناشناخته است. حقیقی درخصوص چگونگی و مراحل اهدای این سلول‌ها می‌افزاید: «تا پیش از شیوع ویروس کرونا، اطلاعات ژنتیکی لازم برای پیوند، از بزاق فرد اهداکننده استخراج می‌شد ولی امروز برای جلوگیری از شیوع این ویروس، برای ثبت سلول‌های بنیادی در مراکز پذیره نویسی یک آزمایش خون ساده انجام می‌شود. اطلاعات ژنتیکی مرتبط با پیوند از این نمونه استخراج شده و در بانک اطلاعاتی محک ثبت می‌شود و منتظر می‌ماند تا با اطلاعات بیماری نیازمند به پیوند انطباق پیدا کند. بنابراین اهداکنندگان می‌توانند بدون ترس از ابتلا به بیماری، اطلاعات ژنتیکی خود را در بانک محک ثبت کنند.»

سرپرست مرکز پذیره‌نویسی محک در ادامه در خصوص شرایط اهداکنندگان می‌گوید: «تمامی داوطلبانی که بین ۱۸ تا ۶۰ سال سن داشته باشند و سابقه بیماری قابل انتقال از خون، بیماری قلبی یا فشار خون وابسته به دارو، بیماری دیابت وابسته به انسولین و سابقه بیماری‌های بدخیم را نداشته باشند‌ می‌توانند یکی از اهداکنندگان سلول به مرکز پذیره‌نویسی محک باشند. این افراد با تماس با شماره‌های  ۲۳۵۰۱۱۳۲ – ۲۳۵۰۱۲۳۶ – ۲۳۵۰۱۲۹۱ و یا مراجعه حضوری به محل بیمارستان محک، نوبت اهدای نمونه خون دریافت می‌کنند. اگر جمعی از دوستان یا خانواده یا همکاران مؤسسه‌ای بخواهند همگی با هم در این کار خیرخواهانه شرکت کنند، همکاران ما در مؤسسه پس از هماهنگی با ایشان، به محل سکونت یا کار این عزیزان جهت دریافت نمونه مراجعه می‌کنند.»

بی‌شک بسیاری از نیکوکارانی که ساکن شهری به جز تهران هستند نیز به عضویت در این بانک تمایل دارند. حقیقی درخصوص تمهیداتی که محک برای این گروه از داوطلبان اندیشیده می‌گوید: «پس از تماس این عزیزان با محک، فرمی ارسال خواهد شد. داوطلبان می‌توانند پس از پر کردن این فرم، در محل سکونت خود به نزدیک‌ترین سازمان همکار که به اطلاع فرد متقاضی می‌رسد مراجعه کرده و نمونه خود را اهدا کنند. در صورتی که هموطنان ساکن شهرستان، تمایل به عضویت جمعی در مرکز پذیره‌نویسی داشته باشند، نمونه‌گیری از ایشان توسط تکنسین‌های آزمایشگاه محک، در همان محل سکونتشان انجام می‌شود.»

سرپرست مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک در پایان اظهار امیدواری کرد که با استقبال بیشتر نیکوکاران از عضویت در این بانک، هیچ بیماری منتظر سلول برای پیوند نماند و زمان حیاتی درمان را از دست ندهد.