دومین کنگره ملی خدمات حمایتی کودکان مبتلا به سرطان

دومین کنگره ملی خدمات حمایتی کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان: مداخلات روانشناختی- مددکاری اجتماعی، اول و دوم آبان ماه ۱۳۹۳ در مؤسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان محک برگزار شد.

ارتقای سطح آگاهی نسبت به تاثیر خدمات حمایتی در روند درمان کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان و به اشتراک گذاشتن تجربیات و دانش تخصصی با همکاران این حوزه از مهم‌ترین اهدافی است که موسسه خیریه محک به عنوان پیشگام رویکرد علمی و تخصصی نسبت به موضوع سرطان کودک در ایران؛ تلاش دارد تا با برگزاری چنین رویدادهای علمی پژوهشی به آن دست یابد.

برابری استاندارهای خدمات حمایتی محک با استاندارهای جهانی
در ابتدا پریوش لاجوردی نماینده هیأت مدیره محک ضمن سپاس و خوش‌آمد گویی به حاضران گفت: «در همایش نخست که در سال ۱۳۹۲ برگزار گردید، مباحثی در خصوص استاندارسازی حمایت‌های همه جانبه از کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌های آنها زیر سقف محک مطرح گردید که به دنبال نتایج حاصل از ان همایش بررسی‌هایی در خصوص سایر سازمان‌های همکار در سطح جهان صورت پذیرفت که خوشبختانه بر اساس این بررسی مشخص شد که محک در خصوص ارائه خدمات حمایتی با استاندارهای جهانی برابری دارد. به امید آنکه با برگزاری همایش‌های تخصصی علمی و تبادل اطلاعات بتوانیم قدم‌های مهم و موثری در جهت حمایت از کودکان مبتلا به سرطان برداریم.

برای نخستین بار در ایران
سپس آراسب احمدیان مدیر عامل محک ضمن خیر مقدم به حاضران در خصوص محورها و ویژگی‌های کنگره، نگاه موسسه خیریه محک به فرآیندهای روانشناسی و مددکاری در حوزه کودک مبتلا به سرطان، نگاه موسسه خیریه محک به فرآیند خیریه، استاندارهای بین المللی و چالش‌های آن  سخن گفت.
از ویژگی‌های قابل تأمل این کنگره این است که برای نخستین بار چهارگروه تخصصیِ ( روانشناسی – مددکاری اجتماعی – روانکاوی – جامعه شناسی پزشکی) که در درمان و حمایت کودکان مبتلا به سرطان موثر هستند برای تبادل دانش و تجریه گرد هم آمده‌اند تا زمینه ارائه خدمات مطابق با استانداردهای بین المللی را روز به روز در محک ارتقا دهند تا این هدف همیشگی محک تحقق یابد که خانواده‌ها با نگرانی کمتر، تنها به درمان کودکان خود فکر کنند و کودکان شادمانه‌تر فرآیند درمان را طی نموده و آرزوهای آنها از بودن یا نبودن، به چگونه زیستن در آینده تغییر کند.

محورهای کنگره

• ارائه پژوهش‌های بنیادی ، کاربردی، توسعه‌ای در قلمرو روانشناختی و روانپزشکی
• ارائه پژوهش‌های بنیادی، کاربردی، توسعه‌ای در قلمرومددکاری اجتماعی، و حمایت اجتماعی
• فرسایش شغلی / روانی در ارائه خدمات به کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان
• جامعه شناسی پزشکی و سلامت در قلمرو کودکان مبتلا به سرطان و خانواده
• اهمیت اخلاق پزشکی در ارتقا کیفیت خدمات درمانی
• اهمیت مشکلات روانی- اجتماعی مراقبان(اعضای خانواده و  …) و راهکارهای حمایتی از آنها
• کارکرد و تعامل گروهی در ارائه خدمات درمانی – حمایتی

فرآیند خیریه در محک

مدیر عامل محک ضمن تأکید بر اینکه فرآیند خیریه در موسسه خیریه محک به صورتی سازمان یافته و سیستمی صورت می‌پذیرد گفت: «نقطه آغاز این فرآیند مبنی بر آن است که نیازهای گروه تحت حمایت شناسایی می‎شود و بر اساس این نیازسنجی، جلب کمک‌های مردمی در محک برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود و کمک‌های مردمی با مدیریت و برنامه ریزی به خدمات درمانی و رفاهی به کودکان مبتلا به سرطان تبدیل می‌شود. مدیریت این فرآیند نیازمند یک برنامه ریزی جامع دارد که اگر چه این برنامه ریزی انجام شده و محک بر اساس آن اداره می‌شود که دریافت نشان زرین مدیریت پروژه از انجمن بین المللی مدیریت پروژه نشان از مطابقت این برنام‌ریزی با استانداردهای جهانی دارد، اما نادانسته‌هایی هم وجود دارد که بابرگزاری چنین همایش‌هایی نادانسته های این مسیر از منظر علمی و تخصصی یافت می‌شود.»

نگاه مؤسسه خیریه محک به فرایند روان شناسی و مددکاری
بخش خدمات حمایتی محک در ارتباط مستقیم با کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان می‌باشد. دو نقطه اصلی ارتباط با این گروه هدف عبارتند از کودکانی که در بیمارستان محک در حال درمان هستند و کودکانی که در سایر بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی مراحل درمان خود را سپری می‌کنند. خدمات حمایتی برای حمایت هر چه موثرتر از این گروه به تبادل اطلاعات و برگزاری همایش‌های علمی و تخصصی می‌پردازد. احمدیان با نگاهی به آمار جهانی سرطان کودک افزود:
«بر اساس آمارهای جهانی هر روز ۴۲ مورد سرطان کودک در جهان شناسایی می‌شود و ۴۰ هزار کودک در سال تحت درمان قرار می‌گیرند و در ۲۰ سال گذشته فقط ۲ داروی موثر جهت درمان کودکان مبتلا به سرطان معرفی شده است.»

وی در انتها در خصوص اهداف آینده این همایش گفت:
«وجود استاندارهای ملی امر مهمی در پیشبرد اهداف حمایتی در جهت ارائه خدمات به کودکان مبتلا به سرطان محک است. از این رو از اهداف آینده این همایش تدوین این  استاندارها است.»

بهره مندی از علم و تجربه متخصصان حوزه‌های مرتبط با خدمات حمایتی در کنگره
در ادامه دکتر انور صمدی راد دبیر علمی حوزه مددکاری اجتماعی کنگره، ضمن ابراز خرسندی از حضور در میان مددکاران و روان‌شناسانی که دغدغه کودک مبتلا به سرطان را دارند، گفت: «اتفاق بسیار حائز اهمیت در محک آن است که روان‌شناسان و مددکاران در کنار تیم پزشکی در جهت حمایت همه جانبه از کودکان مبتلا به سرطان می کوشند و با توجه به اینکه موسسه محک زمینه لازم برای انجام پروژه‌های پژوهشی را فراهم کرده است، خرسندیم که در این همایش مقالاتی از سوی همکاران بخش مددکاری و روان شناسی محک ارائه می‌شود و خواستار این هستیم که با ایجاد واحد تحقیقات کیفی برای این موسسه به فعالیت‌هایی که در حوزه‌های پژوهشی زیر این سقف صورت می‌گیرد انسجام بیشتری ببخشیم.»

سپس دکتر علی زاده محمدی دبیر علمی حوزه روانشناسی کنگره ضمن عرض تبریک به موسسه محک برای داشتن نگاهی سیستمی به مقوله خدمات حمایتی و مسئله پژوهش عنوان کرد: «بهترین مسیر درمان مسیری است که در آن خدمات حمایتی در کنار خدمات درمانی انجام پذیرد و پیشنهاد می‌گردد که محک با گسترش تعامل با دانشگاه‌ها و مراکز علمی این فرآیند را موثر‌تر نماید. برای اینکه بتوانیم این مسیر را راهبردی‌تر کنیم نیاز به این است که از علم صاحبنظران این عرصه بهره جوییم.»

بهناز آسنگری، مدیر بخش خدمات حمایتی محک گفت: «جامعه‌ای سالم است که نهادهای اجتماعی در آن فعال باشند و این نهادها به تبادل اطلاعات با یکدیگر بپردازند. بخش خدمات حمایتی محک، همواره در تلاش بوده است با ارتقای سطح کیفی و رویکرد تخصصی به خدمات حمایتی شامل خدمات مددکاری و خدمات روانشناسی در مورد کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌های آنان، گام‌های موثری در جهت کاهش نگرانی و اضطراب خانواده‌ها در مواجهه با بیماری فرزندشان و تأمین هزینه‌های درمان و هزینه‌های جانبی آن بردارد. خدمات حمایتی محک در سه حوزه: مددکاری اجتماعی، روانشناسی و مراکز اقامتی فعالیت می‌کند و یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش‌هایی است که مستقیماً با کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان در ارتباط است. با وجود تمامی این فعالیت‌ها و با توجه به گستردگی مسائل و مشکلات کودک مبتلا به سرطان و خانواده‌اش با آنها مواجه می شود همکاری سایر نهادهای اجتماعی را مورد نیاز است.»

سپس دکتر شیرین احمدنیا، (دکترای جامع شناسی پزشکی) گفت:«یکی از مهم‌ترین مباحث در ارتباط با بیماری سرطان کودک تاثیر آن بر خانواده است. به صورتی که تمامی تعاملات والدین و فرزندان دیگر نیز دچار تغییراتی می‌شوند. به طور مثال رفتار والدین با فرزند مبتلا به سرطان بیش از حد حمایت گرانه شده و موضوع تربیت و انضباط در مواردی به طور کل فراموش می‌شود. در مورد فرزندان دیگر نیز معمولا بحران‌های رفتاری اتفاق می‌افتد. ممکن است فرزندان دیگر دچار دغدغه و نگرانی نسبت به بهبود خواهر و یا برادر خود شوند و یا دچار ترس از ابتلا به بیماری سرطان و در مواردی دغدغه از دست دادن خواهر و یا برادر شود. از این رو خدمات حمایتی برای حفظ بافت خانواده بسیار لازم و موثر است.»

دکتر سید حسن موسوی چلک در خصوص مددکاری اجتماعی در ارتباط با حمایت از کودکان مبتلا به سرطان گفت: «ما باید بتوانیم از تمام ظرفیت‌های خانواده- سازمان و رسانه و مراکز آموزش و پژوهشی، جهت اگاه سازی در خصوص نقش مددکاری اجتماعی در حمایت از کودکان مبتلا به سرطان استفاده کنیم. نقش مددکار در طول فرآیند درمان از پذیرش تا زمان ترخیص حتی پس از آن بسیار حائز اهمیت است.»
سپس گروهی از کارشناسان و متخصصان به ارائه مقالات خود با موضوعات عوامل موثر بر سلامت اجتماعی خانواده‌های دارای فرزند مبتلا به سرطان، سرسختی روان شناسی راهبردهای مقابله‌ای با فشار روانی در مادران کودکان مبتلا به سرطان، تأثیر بازی درمانی در کاهش بی قراری و پرخاشگری کودکان مبتلا به سرطان و … پرداختند.

این کنگره با امتیاز بازآموزی مددکاری اجتماعی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین امتیاز بازآموزی از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به کار خود خاتمه داد. به امید آنکه با پیوند تخصص و تجربه و ارتباط مستمر با مجامع علمی و آکادمیک بتوانیم خدمات حمایتی موثر را در جهت حمایت از کودکان مبتلا به سرطان انجام دهیم .