هفته جهانی آگاهی از رتینوبلاستوم یا سرطان چشم

در تقویم بین‌الملل، هفته جهانی رتینوبلاستوم یا سرطان چشم از ۲۴ اردیبهشت ماه آغاز می‌شود. به همین مناسبت محک به عنوان یک سازمان سلامت‌محور خود را موظف می‌داند که جامعه را نسبت به این بیماری ژنتیکی و نادر، آگاه کند. سرطان چشم اغلب در دوران کودکی شروع می‌شود و به طور معمول در یک چشم رخ می‌دهد و به تدریج باعث تخریب شبکه عروقی شبکیه چشم می‌شود که در نهایت به نابینایی کامل منجر می‌شود. اکثر کودکانی که مبتلا به رتینوبلاستوما تشخیص داده می‌شوند، کمتر از ۳ سال سن دارند و اکثر رتینوبلاستوماهای مادرزادی (ارثی) در سال اول زندگی یافت می‌شوند، در حالی که رتینوبلاستوماهای غیرارثی معمولاً در کودکان ۱ و ۲ ساله تشخیص داده می‌شوند. ابتلا به رتینوبلاستوما بعد از ۶ سالگی از موارد نادر است.

رتینوبلاستوما شایع‌ترین نوع سرطان چشم در کودکان است که حدود ۲ درصد از سرطان‌های دوران کودکی را شامل می‌شود. این بیماری تقریباً در پسران و دختران و در نژادها و قومیت‌های مختلف، به طور مساوی رخ می‌دهد. همچنین به طور مساوی در چشم راست یا چپ اتفاق می‌افتد.

نشانه‌ها و علائم رتینو بلاستوما:

۱- مردمک سفید (یا لکوکوریا): مردمک چشم (نقطه تیره در مرکز چشم) یک بیمار مبتلا به این سرطان، هنگام رفلکس نور اغلب به رنگ سفید یا صورتی دیده می‌شود در حالی که به طور معمول وقتی نوری به چشم می‌تابد، مردمک به دلیل رگ‌های خونی پشت چشم، قرمز به نظر می‌رسد. والدین کوکان مبتلا به این بیماری ممکن است پس از گرفتن عکس با فلاش از فرزنداشان متوجه این تابش خیره کننده سفید شوند، به خصوص اگر مردمک‌ها رنگ‌های متفاوتی داشته باشند. همچنین ممکن است پزشک کودک در طول معاینه معمولِ چشم، متوجه این موضوع شود.

۲-تنبلی چشم: گاهی اوقات به نظر می رسد که چشم‌ها در یک جهت نگاه نمی­کنند، وضعیتی که اغلب به آن تنبلی چشم می گویند. علل احتمالی زیادی برای این امر در کودکان وجود دارد. بیشتر اوقات تنبلی چشم ناشی از ضعف خفیف ماهیچه‌های کنترل کننده چشم است، اما همچنین می‌تواند ناشی از رتینوبلاستوما نیز باشد.

روش‌های تشخیص رتینوبلاستوما:

• بررسی چشمی: پزشک با استفاده از تجهیزات ویژه، چشم بیمار را بررسی و معاینه می‌کند تا به دنبال هرگونه تغییر در شبکیه چشم باشد.
• تصویربرداری: برای تشخیص دقیق‌تر، از تصاویر سه بعدی چشم برای تشخیص این بیماری استفاده می‌شود.
• آزمایشات ژنتیکی: بررسی ژنتیکی می‌تواند به تشخیص دقیق‌تری در مورد این بیماری کمک کند.

روش‌های درمان:

• پایش: در برخی موارد، پزشکان ممکن است برای تعقیب تغییرات بیمار، او را به طور مداوم پایش کنند.
• شیمی‌درمانی: در برخی موارد، پزشکان ممکن است از شیمی‌درمانی برای کاهش اندازه تومور استفاده کنند.
• جراحی: در موارد شدید، پزشکان ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند تا تومور را حذف کنند.

نرخ ابتلا به بیماری رتینوبلاستوما در ایران:

با توجه به منابع موجود، نرخ ابتلا به بیماری رتینوبلاستوما در ایران در مقایسه با دیگر کشور‌ها پایین است. در مورد نرخ بهبودی رتینوبلاستوما، مطالعات متعددی در ایران در این زمینه انجام شده است. بر اساس این مطالعات، در صورت تشخیص زودرس رتینوبلاستوما، نرخ بهبودی بیش از ۹۰ درصد است.^. همچنین، نرخ بهبودی بیش از ۹۰ درصد در صورت درمان در مراکز تخصصی به دست می‌آید.

نرخ ابتلا به رتینوبلاستوما در محک: گزارش بیماران مبتلا به رتیوبلاستوم از ابتدای تأسیس موسسه محک تا پایان سال ۱۴۰۱ که تحت حمایت محک قرار گرفتند شامل ۱۵۰۲ بیمار می‌شود. از این تعداد ۸۲۱ بیمار قطع درمان شدند که به طور متوسط دوره درمانشان ۲۵ ماه به طول انجامیده است و ارائه خدمات محک به این کودکان بدون همراهی شما نیک‌اندیشان حامی، میسر نمی‌شد. قدردان یاری همیشگی شما هستیم.