گسترش ارائه خدمات روانشناسی محک تا سخت‌ترین مراحل
- ۲۲ آذر ۹۹
- 657 بازدید
- 0 دیدگاه
سوگ پاسخي طبيعي نسبت به فقدان است و رنجي عاطفي را به فرد سوگوار تحميل مي‌کند. هرچه فقدان بزرگ‌تر باشد، سوگ نيز عميق‌تر خواهد بود. هر از دست دادني که برايمان به اندازه‌اي دردناک باشد که به دشواري بتوانيم آن را باور کنيم، سوگ است. هر فردي روايت خود را از سوگ دارد که اين امر در پذيرش اهميت بسياري دارد.
مؤسسه خيريه محک ۲۹ سال است که از کودکان مبتلا به سرطان سراسر کشور حمايت مي‌کند و با ارائه خدمات حمايتي نظير مشاوره‌هاي روان‌شناسي و خدمات مددکاري اجتماعي به خانواده‌هاي کودکان مبتلا به سرطان و همچنين خانواده‌هايي که متأسفانه فرزند خود را در اين مسير از دست مي‌دهند، همراه آنها است.
فوت کودک مبتلا به سرطان يکي از واقعيت‌هايي است که متأسفانه گاهي در مسير درمان کودکان مبتلا به سرطان اتفاق مي‌افتد و پس از اين فقدان برخي از خانواده‌ها با توجه به تحمل شرايط سخت پيش آمده دچار مسائل رواني ناشي از گذراندن مراحل سوگ مي‌شوند و نيازمند خدمات روانشناختي هستند.
از دست دادن فرزند براي خانواده‌ها غيرقابل باور و سخت است و محک مي‌داند که در غم نمي‌شود تنها ماند. در اين شرايط سوگ به شکل پيچيده ممکن است رخ دهد و روان‌شناس بايد در تمام مراحل درمان و حتي پس از، از دست دادن فرزند همراه خانواده باشد.
از سوي ديگر خانواده‌هايي که فرزند خود را به دليل ابتلا به سرطان از دست داده بودند در پيام‌هاي خود به واحد خدمات حمايتي، تقاضاي همراهي دوباره محک با آنها را داشتند.
همين موضوع باعث شد تا اواسط سال گذشته مديرعامل محک از راه‌اندازي کلينيک سوگ به عنوان تنها کلينيک تخصصي سوگ درماني در حوزه بيماران مبتلا به سرطان در ايران و با هدف ارائه خدمات روان‌شناسي و مددکاري به خانواده‌هايي که فرزند خود را از دست داده‌اند خبر دهد؛ اين کلينيک تلاشي عملي و تجربي در يک سازمان مردم‌نهاد در حوزه درمان اختلال سوگ خدمت‌گيرندگان است.
کلينيک سوگ با کمک واحد روان‌شناسي به منظور برگشت به اجتماع و ايجاد پويايي و توان مجدد در خانواده‌هايي که فرزند خود را از دست داده‌اند تشکيل شد. در اين کلينيک با توجه به اهميت و ضرورت سوگ به صورت تخصصي به خانواده‌هايي که دچار فقدان فرزند خود شده‌اند کمک مي‌شود تا بتوانند با کمترين آسيب رواني به زندگي خود ادامه دهند. شروع اين کار در يکي از دفاتر محک کليد خورده است تا خانواده‌ها با حضور در محيط بيمارستان محک روزهاي تلخ از دست دادن فرزندشان را به ياد نياورند. آنها به محيطي دنج و آرام نياز دارند تا مسائل و مشکلاتشان را مطرح کنند و از سوي روان‌شناس و مددکار اجتماعي راهنمايي و مشاوره شوند.
مداخله تخصصي محک و ارائه خدمات روانشناختي و حمايتي
براساس يافته‌هاي علم روان‌شناسي مراحل سوگ ۴ تا ۶ ماه طي خواهد شد و به طور طبيعي پس از اين زمان انتظار مي‌رود افراد به مرحله باور و پذيرش برسند که نشانه آن عادي شدن روال زندگي است. روان‌شناسان کلينيک سوگ محک پس از گذشت ۴ ماه از فوت کودک با خانواده وي تماس گرفته و ارزيابي انجام مي‌دهند. در صورت دريافت نشانه‌هايي از اختلال سوگ در شرايط زندگي اعضاي خانواده خصوصاً مراقب اصلي کودک فوت شده يا خواهر و برادر وي جهت مداخله در درمان دعوت به کلينيک مي‌شوند و يا در صورت عدم امکان حضور در کلينيک به صورت آنلاين مشاوره‌هاي روانشناختي خود را آغاز مي‌کنند.
روان‌شـناس جلسات فردي روان‌شناسي را با اين افراد پيش مي‌برد و در ادامه راه در صورت نياز خانواده به دريافت خدمات اجتماعي ارجاع به مددکاري انجام مي‌شود تا بر اساس شرايط مصوب سازمان خدمات اجتماعي به خانواده ارائه گردد و سپس براساس نياز خانواده، به گروه درماني دعوت مي‌شوند. افرادي در گروه درماني حضور دارند که از جهات زيادي همگن‌اند. در تمام کشورهاي دنيا نيز گروه‌هاي همگن با دارا بودن تجربه‌اي مشترک در يک اتفاق، خودشان به هم کمک مي‌کنند. البته گروه درماني محک زير نظر يک روان‌شناس و مددکار اجتماعي انجام مي‌گيرد تا نتيجه بهتري به همراه داشته باشد.
ارائه خدمات روانشناختی در حوزه سوگ فقط مختص بیماران ساکن تهران نیست و طوری برنامه‌ریزی شده است که تمامی خانواده‌هایی که در سراسر ایران فرزند خود را در اثر ابتلا به سرطان از دست داده‌اند، خدمات یکسان دریافت کنند.
دلايل اختلال در سوگ
براساس تجربيات کلينيک سوگ محک و فرهنگ‌هاي متفاوت سوگواري در ايران، بايد گفت که کهن الگوهاي اجتماعي و ترس از قضاوت نشدن توسط ديگران همواره يکي از مهم‌ترين علت‌هايي است که طي شدن مراحل سوگ را به تأخير مي‌اندازد. به طور مثال روان‌شناسان کلينيک سوگ، پس از برگزاري جلسات روان‌درماني در حيطه سوگ متوجه شدند که مادر خانواده به دليل ترس از اينکه ديگران فکر کنند او به زندگي عادي برگشته و به از دست دادن فرزند خود بي‌اعتناست، سعي مي‌کند در سوگ باقي بماند. براي رويارويي با اين موضوع مهارت خودشناسي و تطبيق رفتار با احساس و فکر از سوي روان‌شناسان به خانواده‌ها آموزش داده مي‌شود.»
تلاش براي حضور در سراسر ايران
تجربيات ارائه خدمات مشاوره به صورت غيرحضوري و مشاوره تلفني در دوران شيوع کرونا موجب شد تا محک بتواند خدمات کلينيک سوگ را براي خانواده تمامي فرزندان تحت حمايت در سراسر ايران انجام دهد. همين امر باعث تا محک خدمات کلينيک سوگ را در سراسر ايران گسترش دهد و اين اقدام اکنون عملياتي شده و ارزيابي‌ها در شهرستان‌ها نيز آغاز شده است.
توانمندي خانواده‌ها در کلينيک سوگ
محک طي ۳۰ سال گذشته تلاش کرده است تا بحران‌هاي اقتصادي، اجتماعي و روان‌شناسي ناشي از ابتلا کودک خانواده به سرطان، نتواند کارکرد اصلي خانواده را از بين ببرد. از اين رو پس از فوت کودک مبتلا به سرطان نيز، بر تداوم حمايت‌هاي روان‌شناسي و مددکاري اجتماعي از خانواده وي تأکيد دارد. در کلينيک سوگ تلاش مي‌شود تا خانواده‌هايي که فرزند خود را از دست داده‌اند بتوانند با کمترين آسيب رواني به زندگي خود ادامه دهند. در واقع زندگي خانواده‌ها با از دست دادن فرزند دچار ايستايي مي‌شود و دغدغه اين کلينيک اين است که اين خانواده‌ها به خط پايه زندگي قبل از فوت کودک خود که همان پويايي پس از فقدان است، برسند. اميدواريم در آينده با گسترش فعاليت‌هايمان در کلينيک سوگ بيشتر از قبل بتوانيم به توانمندي خانواده‌ها پس از يک فقدان کمک کنيم.