ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز در محك

نخستين تفاهم‌نامه مسئولیت اجتماعی محك به منظور ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز با شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل ۲۵ بهمن ماه ۱۳۹۵ منعقد شد. این پروژه که نماد پیوند اهداف یک سازمان مردم‌نهاد با بخش خصوصی است، با هدف پاسخگویی به نیاز بیماران نیازمند به پیوند به ويژه کودکان مبتلا به سرطان كليد خورد.

نمایندگان شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل پس از حضور در مؤسسه خیریه محک به بازدید از بخش‌های مختلف مؤسسه و بیمارستان فوق‌تخصصی سرطان کودکان محک از جمله بخش مولکولار پاتولوژی آزمایشگاه پرداختند، سپس در نشست امضاي اين تفاهم‌نامه با اعضاي هيأت أمنا، هیأت مديره و اعضاي شوراي پزشكي بيمارستان فوق‌تخصصی سرطان کودکان محك حاضر شدند. شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل همزمان با تغییر ساختار مدیریتی و انتقال تمام مالکیت به بخش خصوصی و ورود به دوره جدید فعالیتش اقدام به این همکاری با محک کرده است. در این تفاهم‌‎نامه یک‌ساله مقرر شد از طریق اختصاص مبلغی ثابت از فروش خودروهای شرکت‌های بهمن موتور و بهمن ‌دیزل و از محل عواید حاصل از آن، هزینه ۵ هزار آزمایش HLA Typing مربوط به اهداکنندگان نمونه برای ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز با تمرکز بر درمان سرطان اطفال در محک تأمین ‌شود.

آراسب احمديان، مديرعامل مؤسسه خیریه محک با ابراز خرسندي از امضاي نخستين تفاهم‌نامه مسئوليت اجتماعي محك همزمان با برگزاري چهارمين همايش بين‌المللي مسئوليت اجتماعي شركت‌ها گفت: «پيشنهاد پروژه ايجاد مركز پذيره‌نويسي اهداكنندگان سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز از سال گذشته و در جريان طرح پروژه توسعه‌اي مؤسسه، از سوي شوراي پزشكي و مجموعه آزمايشگاه بيمارستان محك مطرح شد. انجام تحقيقات پيش‌نياز و تدوين اين پروژه جهت عملياتي‌سازي آن با همكاري بين‌بخشي خيريه و بيمارستان و با مشاركت شوراي پزشكي، آزمایشگاه بيمارستان، هيأت أمنا، هیأت مديره، بخش جلب مشارکت و روابط عمومي محك بررسي و با مشاركت شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل جهت تأمين منابع مالي آن تفاهم‌نامه‌اي نوشته شد.»

وی افزود: «بر اساس اين تفاهم‌نامه كه از سال آينده و به مدت يك سال آغاز مي‌شود، هزينه ۵ هزار آزمایش HLA Typing برای ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز در محک تأمین خواهد شد و زمينه ‌يكي از مهم‌ترين درمان‌هاي بيماري سرطان در كودكان را فراهم سازد.»

احمديان در ادامه با اشاره به سخنراني تخصصي معرفی پروژه HLA Typing توسط مدير روابط عمومي و رئیس آزمايشگاه بيمارستان محك در همايش بين‌المللي مسئوليت اجتماعي به عنوان نخستين طرح عملياتي محك در حوزه مسئوليت اجتماعي گفت: «نقطه ارزشمند اين پروژه در این است که کمک اهدایی شرکت بهمن موتور به شکل اعانه انجام نمی‌شود، بلكه در توليد ارزش افزوده‌اي است كه با ايجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز، فرصت زندگي را براي افراد زيادي از منشأ كمك‌هاي اين گروه فراهم مي‌آورد. به عبارت ديگر اين مشاركت تنها يك بار مورد استفاده قرار نمي‌گيرد بلكه در آينده، با توسعه اين مركز و ارائه خدمات درماني تخصصي در حوزه پيوند به بيماران محك که به تدریج به بانک‌های ملي و بين‌المللي نیز متصل می‌شود، ظرفیتی را نه تنها برای ارائه خدمت به کودکان مبتلا به سرطان، بلکه برای همه بیماران مبتلا به سرطان در جهان فراهم می‌سازد.» احمدیان در پایان گفت: «اميدواريم اين پروژه الگويي براي عملي شدن ديگر طرح‌هاي مسئوليت اجتماعي باشد.»

مهندس میرحکیم حسيني، مديرعامل شركت بهمن ديزل نيز در اين جلسه با شرح فعاليت‌هاي گروه بهمن موتور گفت: «گروه بهمن موتور در قالب يك هلدينگ غيردولتي، غيرسياسي و انتفاعي در تولید قطعه و خودروسازي فعاليت مي‌كند و توسط بخش خصوصي اداره مي‌شود.» وی با بیان اینکه پيشنهاد مشاركت در پروژه مسئوليت اجتماعي محك از سوي مهندس عليپور از صاحبان اصلي گروه بهمن موتور جهت عمل به مسئوليت اجتماعي اين گروه توليدي و اقتصادي مطرح شده است، به سخنان خود پایان داد.

دكتر كرباسي‌زاده، عضو هيأت أمنا و رئيس هيأت مديره محك با خوشامدگويي به نمايندگان شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل جهت امضاي نخستين تفاهم‌نامه مسئوليت اجتماعي محك گفت: «مسئوليت اجتماعي يكي از موضوعات با اهميت مؤسسه خيريه محك است و برگزاري چهارمين دوره از همايش بين‌المللي مسئوليت اجتماعي شركت‌ها در راستاي ترويج اين مفهوم ارزشمند توسط اين سازمان است.»

وی افزود: «طرح و اجراي اين پروژه يكي از نمونه‌هاي‌ ممتاز همكاري همه‌جانبه و دموكراتيك قسمت‌هاي مختلف سازمان محك است و اميدواريم امضاي نخستين تفاهم‌نامه مسئوليت اجتماعي محك با شركت‌های خصوصي بهمن موتور و بهمن دیزل به مبلغ ۲ ميليارد تومان جهت تأمين هزينه ۵ هزار آزمایش HLA Typing براي ايجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز موجب پيشرفت ارائه خدمات درماني به كودكان مبتلا به سرطان شود.»

مهندس محمد عليپور، از مالکین گروه بهمن موتور گفت: «مشاركت در تأمين هزينه ۵ هزار آزمایش HLA Typing براي ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز محك حاصل تلاش‌ و كار گروهي شرکت‌های بهمن موتور، بهمن دیزل، مؤسسه و بيمارستان محك است.» وی با ابراز خرسندی از انجام این پروژه گفت: «از اينكه اين گروه همراه با فعاليت اقتصادي و اشتغال‌زايي در حوزه قطعه و خودروسازي براي عمل به مسئوليت اجتماعي در اين پروژه مشاركت مي‌كند، خرسندم و اميدوارم اين همكاري جهت پرداختن به مسائل اجتماعي از سوي اين گروه تداوم يابد.»

دكتر امير عباس هدايتي، فوق‌تخصص خون و آنکولوژی و پیوند مغز استخوان کودکان و رئيس بخش پيوند بيمارستان محك با شرح علمي و تخصصي پيوند سلول‌هاي بنيادي درباره نحوه فعاليت مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز گفت: «ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز يك پروژه عظيم است كه همت‌ بالايي براي عملياتي شدن آن می‌طلبد و نياز جامعه را تأمین می‌کند.»

وی افزود: «راه‌اندازي اين پروژه براي به كارگيري درمان نوين بيماران مبتلا به سرطان، معضلات خوني و داراي نقص سيستم ايمني صورت مي‌گيرد.»

هدایتی با بیان اینکه در كشور ما ميزان قابل توجهي از بيماران نيازمند به پيوند سلول‌هاي بنيادي با چالش‌هايي رو به رو هستند ادامه داد: «از سال گذشته و از سوي وزارت بهداشت كشور، شبكه ملي بانك سلول‌هاي بنيادي متشكل از بانك‌هايي چون انتقال خون و مركز رويان مطرح شد اما با توجه به فعال نبودن يك بانك واحد از اهداكنندگان سلول‌هاي خون‌ساز و در ارتباط با ديگر بانك‌هاي جهان و همچنين مشكلاتي كه در بين بانك‌هاي سلول‌هاي بنيادي حاضر با فراهم آوردن تعداد سلول‌هاي كم وجود دارد، تصميم به مطالعه درخصوص ايجاد يك مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز در محك گرفتيم.»

هدايتي در ادامه با بيان را‌ه‌هاي مختلف پيوند از طريق خون محيطي، بند ناف و استفاده از سلول‌هاي بنيادي درباره فعاليت‌هاي بخش پيوند بيمارستان محك افزود: «تاكنون ۱۵۰ كودك در بيمارستان محك پيوند شده‌اند. انجام اولين پيوند جهت درمان تومور چشم (رتینو بلاستوم) برای اولین بار در ایران و انجام پيوند جهت درمان تومور كبدي با وجود متاستاز ريوي بيمار كه از اين مورد تاكنون ۲۱ مورد پيوند در دنيا انجام شده است از جمله موفقيت‌هاي بخش پیوند سلول‌های بنیادی بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک هستند.»

رئيس بخش پيوند بيمارستان محك در پایان گفت: «با توجه به چنين دستاوردهايي بر آن شديم تا به عنوان يك مركز فوق‌تخصصي در درمان سرطان كودكان پروژه ايجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز براي بيماران نيازمند دهنده را در جمع هيأت أمنا و مديره محك مطرح كنيم.»

دكتر وحيد فلاح‌آزاد، متخصص آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی و رئيس آزمايشگاه بيمارستان محك نيز در ادامه اين نشست درخصوص نحوه پذيره‌نويسي مركز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز محك گفت: «با ايجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز، محك به فهرست ۹ عضو بانك سلول‌هاي بنيادي اضافه شده و در زمره مراكز اهداكننده سلول‌هاي بنیادی خون‌ساز در شبكه ملي جهت تبادل سلول‌هاي بنيادي و درمان بيماران نيازمند پيوند و در ارتباطات با بانك‌هاي جهاني قرار خواهد گرفت.»

وی افزود: «دارا بودن شرط سني ۱۸ تا ۵۰ سال و عدم ابتلا به سرطان و سابقه شيمي‌درماني و بيماري‌هاي قابل انتقال از طريق پيوند چون ايدز و هپاتيت و همچنين عدم ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- ريوي شدید از جمله شرایط اهدا کنندگان است.» رئیس آزمایشگاه بیمارستان محک گفت: «پس از احراز شرايط و دریافت نمونه بزاق از اهداکنندگان، HLA Typing به صورت automation Full شامل استخراج و تکثیر DNA و هیبریداسیون SSO انجام می‌شود كه محك دومين مركز مجهز به اين دستگاه در كشور است.»

فلاح‌آزاد در پايان با ابراز اميدواري از نتيجه ايجاد اين مركز گفت: «در سال گذشته شبكه ملي اهدا كنندگان سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز با عضويت ۹ مركز تشكيل شد. اميد داريم با ايجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز محك و پيوستن به اين شبكه امكان دسترسي و تبادل سلول‌هاي خون‌ساز را با شبكه جهاني اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز (BMDW) كه بيش از ۲۷ ميليون نفر دهنده بالغ و حدود ۷۰۰ هزار واحد خون بند ناف در سطح جهان دارد، فراهم كنيم و شانس اميد به زندگي بيماران نيازمند پيوند را افزايش دهيم.»

دكتر عظيم مهرور، متخصص خون و آنكولوژي و رئيس بيمارستان محك نيز با ابراز اميدواري از نتيجه موفقيت‌آميز ايجاد مركز اهداكنندگان سلول‌هاي بنيادي براي جامعه گفت: «تهيه نمونه سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز از آلمان براي انجام عمل پيوند يكي از بيماران دچار نقص ايمني علي‌رغم صرف هزينه بسيار بالاي آن موفقیت‌آمیز نبوده و تاکنون نیز تنها موجب فراهم شدن حدود ۱۰ نمونه شده است. در حالي كه با ايجاد مركز اهداكنندگان سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز در محك شاهد جمع‌آوري ۵ هزار نمونه در كشور خواهيم بود كه نه تنها براي پيوند كودكان محك بلكه در آينده‌اي نزديك براي بيماران نیازمند به پیوند در جامعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»

دكتر مردآویژ آل‌بویه، فوق‌تخصص خون و آنکولوژی کودک و عضو هيأت أمنا محك نيز با ابراز اميدواري از بازگرداندن سلامتي به تعداد بيشتري از كودكان محك كه به پيوند نياز دارند، گفت: «ايجاد مركز اهداكنندگان سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز برای بازگرداندن سلامتي كودكان با كمترين هزينه و در بهترين شرايط و اثربخشي درماني بسیار مهم است.» وی افزود: «آمارهاي قابل تحسيني كه بخش پيوند محك تاكنون به دست آورده است، نويدبخش نتيجه بسيار خوبي است كه در نخستين تفاهم‌نامه مسئوليت اجتماعي محك براي تمام هموطنان كشورمان به وجود خواهد آمد.»

در پايان اين نشست تفاهم‌نامه ایجاد مرکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز در محك توسط اعضا، نمايندگان مؤسسه خيريه محك، شرکت‌های بهمن موتور و بهمن دیزل امضا شد و سپس اعضاي هيأت مديره با اهداي تفاهم‌نامه نمادین كه توسط كودكان حامي محك نقاشی شده بود، از فعاليت‌ انسان‌دوستانه اين شرکت‌های خودروسازي قدرداني كردند.

در بعضی مواقع پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز اثربخش‌ترین راه درمان افراد مبتلا به سرطان شناخته می‌شود. براساس این تفاهم‌نامه تلاش می‌شود با توجه به محدودیت نمونه‌ها، هزینه بالا و عدم قطعیت در تطابق نمونه‌های خارجي سلول‌های بنیادی خون‌ساز، یکی از بزرگ‌ترین مراکز اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز ایران در محک شکل گیرد و با استفاده از ظرفیت جامعه مدنی ایران، امکان استفاده رایگان برای نیازمندان به پیوند فراهم شود تا علاوه بر دریافت‌کنندگان، اهداکنندگان نیز بتوانند با اهدای مشارکت ارزشمند خود، نوع جدیدی از اندیشه والای کمک به همنوع را تجربه نمایند. محک در نظر دارد تا پایان سال ۱۴۰۰ با همراهی جامعه ایران به یکی از بزرگ‌ترین مراکز اهداء سلول‌های بنیادی خون‌ساز در منطقه تبدیل شود.